BROSHURA, IZHIQ, UNICEF

Trajnim tri-ditorne Korce  me:

përfaqësues të qeverise lokale, OJF-ve, gazetarëve, fermerëve, sipërmarrësve etj.

 

Përfaqësues të qeverisjes vendore, shoqërisë civile, medias lokale, sipërmarrës, qytetarë etj., u bënë pjesë e trajnimit 3 ditor në Korçë mbi njohjen dhe mbrojtjen e të drejtave të konsumatorit.

👇👇

Ky trajnim synon rritjen e kapaciteteve dhe forcimin e bashkëpunimit midis këtyre aktorëve.

Përfshirja e zyrave për mbrojtjen e konsumatorit në strukturën e Bashkive, është një hap i rëndësishëm dhe i nevojshëm për informimin dhe adresimin e problemeve të qytetarëve si konsumator.

1️⃣ Në ditën e parë të trajnimit (29 Shtator) u trajtuan çështjet e mëposhtme:

• Marrëdhëniet konsumator – prodhues. Nocionet bazë.
• Të drejtat dhe detyrimet e palëve.
• Informacione të rëndësishme për konsumatorët
• Parimet e mbrojtjes së konsumatorit
• Përgjegjësitë e tregtarit
• Institucionet e BE në Shqipëri në lidhje me konsumatorin.

Shoqata Instituti për Zhvillim dhe Iniciativa Qytetare në partneritet me Albanian Socio Economic Think Tank, po zbaton projektin “Drejt BE-së: Forcimi i shoqërisë civile dhe qeverisjes lokale për një mbrojtje më të mirë të konsumatorit”.

Ky projekt mbështetet financiarisht nga European Union in Albania

nëpërmjet programit IPA 2017, i cili menaxhohet nga Ministria e Financave

CFCU Albania.

KICKOFF MEETING

 

Nga sot u çel sipari i një projekti që ka në fokus #Mbrojtjen_e_të_Drejtave_të_Konsumatorit në Shqipëri. Palë të interesuara për mbrojtjen e konsumatorit, si:

përfaqësues të qeverisjes lokale,

OSHC-të lokale,

mediat,

sipërmarrësit etj.,

nga pesë qytete,

Elbasan,

Berat,

Vlorë,

Korçë,

Kukës,

ishin sot të pranishëm në aktivitetin e parë (Kick off meeting) të organizuar nga Shoqata Instituti per Zhvillim dhe Iniciativa Qytetare. Gjatë këtij takimi u prezantuan grupet e punës të ngritura në qytetet e sipër-përmendura, koordinimi i punëve në vazhdimësi, objektivat dhe rezultatet e pritshme.

Sigurimi i një niveli sa më të lartë të mbrojtjes së konsumatorëve është një ndër prioritetet e Qeverisë Shqiptare, për këtë arsye, konsumatorët zënë vend qëndror në politikat e zhvillimit të vendit. Vendi ynë është tashmë ka marrë statusin e vendit kandidat drejt anëtarësimit në BE, gjë që për konsumatorët do të thotë një kuadër ligjor dhe institucional që siguron nivel të njëjtë mbrojtjeje të shëndetit, sigurisë dhe interesat ekonomike me konsumatorët e vendeve evropiane. Ndaj, duhet punuar fort që mbrojtja e të drejtave të konsumatorit të institucionalizohet dhe të fillojë të funksiojë në të gjitha qytetet, si një shërbim efektiv.

Një praktikë e mirë për të arritur një rezultat pozitiv janë rrjetet, me synim përmirësimin e bashkëpunimit midis aktorëve të ndryshëm në një mjedis neutral. Kjo është arsyeja pse projekti synon krijimin e një rrjeti për mbrojtjen e konsumatorit që përbëhet nga përfaqësues të qeverisë lokale, OJQ, media, institucione të pavarura, fermerë, ofrues të shërbimeve ushqimore etj.

Shoqata Instituti per Zhvillim dhe Iniciativa Qytetare në partneritet me Albanian Socio Economic Think Tank (ASET) po zbaton projektin “Drejt BE-së: Forcimi i shoqërise civile dhe qeverisjes lokale për mbrojtje më të mirë të konsumatore”. Ky projekt mbështetet financiarisht nga European Union in Albania nëpërmjet programit IPA 2017, i cili menaxhohet nga Ministria e Financave CFCU Albania.

 

#DITA2

#MendoShëndetëm_JetoShëndetshëm 🍎

🏫Sot në Shkollën 9-vjeçare “28 Nëntori”, Tiranë

Për të kontribuar në përpjekjet për përmirësimin e edukimit 👩‍🏫🧑‍ mbi ushqyerjen e shëndetshme 🥦🥬🌶🍅🍊 tek fëmijët, Instituti për Zhvillim dhe Insiativa Qytetare, në bashkëpunim me mjeken endokrinologe Luftime Bruka, po zhvillon një seri #fushatash_informuese/edukuese me fëmijë të shkollave 9-vjeçare. Kjo fushatë e konceptuar si një mini-ekspozitë me foto nga vaktet ushqimore të vetë nxënësve, është përqafuar nga institucionet shtetërore; drejtuesit e shkollave; mësues dhe prindër të cilët kanë ndihmuar dhe janë angazhuar që bashkë me mjeken të zhvillojnë një ore edukative shumë frytëdhënëse! 👇

“Mënyrat e papërshtatshme të ushqyerjes e dëmtojnë shëndetin e fëmijëve në mbarë botën; Në Shqipëri, 40% e fëmijëve midis moshës 6 muaj dhe 2 vjeç nuk ushqehen me dietën e shumëllojshme të rekomanduar. Duke u rritur, ekspozimi i fëmijëve ndaj ushqimeve të pashëndetshme bëhet alarmues, orientohet ndjeshëm nga marketimi dhe reklamimi i papërshtatshëm” (Burimi: UNICEF)

Shoqata Instituti për Zhvillim dhe Inisiativa Qytetare po zbaton projektin “Mendo shëndetshëm, jeto shëndetshëm” mbështetur përmes skemës së granteve të vogla të projektit “Përmirësimi i Statusit Ushqimor te Fëmijët (6-15 vjeç) në Shkolla, në Shqipëri” që po zbatohet nga Qendra Shqiptare për Kërkime Ekonomike (ACER) me mbështetjen financiare të UNICEF/ALBANIA

 

Nevojat ushqimore janë unike në faza të ndryshme të rrjedhës së jetës, nga konceptimi deri në foshnjëri dhe gjatë fëmijërisë dhe adoleshencës. Ushqimi i shëndetshëm në fëmijëri dhe adoleshencë është i rëndësishëm për rritjen dhe zhvillimin e duhur dhe për të parandaluar patologji të ndryshme shëndetësore.

Në respektim të masave anti-Covid 🦠, IZHIQ konceptoi ditën e sotme një mini-ekspozitë me foto të vakteve ushqimore të dërguara nga vetë nxënësit, të cilat u bënë bazë e një diskutimi midis mjekes endokrinologe Luftime Bruka dhe nxënësve të shkollës 9-vjeçare “Avni Rustemi” në Tiranë 👧🧒

Mjekja endokrinologe Luftime Bruka diskutoi me nxënësit problematikat më të përsëritura në vaktet e përditshme 🍵🍗🥚🥦🥬🍑🍎 dhe shpjegoi parimet bazë të të ushqyerit, sasinë dhe llojshmërinë e ushqimeve të marra që janë të përshtatshme për të plotësuar nevojat e organizmit me të gjithë lëndët ushqyese etj.

Aktiviteti u përshëndet edhe nga mësuesit e shkollës, të cilat u shprehën se organizime të tilla, takime të hapura të ilustruara edhe me foto, janë jo vetëm argëtuese për nxënësit, por edhe forma më e mirë e ndarjes së informacioneve të rëndësishme për shëndetin!

Shoqata Instituti për Zhvillim dhe Inisiativa Qytetare po zbaton projektin “Mendo shëndetshëm, jeto shëndetshëm” mbështetur përmes skemës së granteve të vogla të projektit “Përmirësimi i Statusit Ushqimor te Fëmijët (6-15 vjeç) në Shkolla, në Shqipëri” që po zbatohet nga Qendra Shqiptare për Kërkime Ekonomike (ACER) me mbështetjen financiare të UNICEF/ALBANIA

 

Ja si do t’i paguajnë qytetarët faturat e energjisë elektrike nga 1 shtatori

1.2 milionë abonentë të OSHEE do të fillojnë ta paguajnë energjinë elektrike me fatura të fiskalizuara. Nga gushti i këtij viti do të paguajnë përmes kësaj platformë bizneset, ndërsa familjet do të nisin nga 1 shtatori.

Administratori i Furnizuesit të Shërbimit Universal, Elton Sevrani u bën thirrje të gjitha bizneseve të shkojnë për të përditësuar të dhënat, për t’i patur ato të sakta.

“Duhet të kenë të sakta të dhënat e niptit, të emrit të kompanisë ku është kontrata. Nëse ka patur ndryshime nga SHPK në sha për shembull, të shkojnë dhe ta përditësojnë, sepse është e rëndësishme për ta që t’u njihet fatura si shpenzim nga tatimet,” –ka thënë Sevrani në një intervistë për TV Klan.

Ai shtoi se për konsumatorët familjarë nuk do të ketë ndryshime në mënyrën e pagesës, vetëm të dhënat duhet t’i kenë të sakta. Përditësimin me sistemin e AKSHI-t do ta bëjë vetë kompania.

“Ushqim i sigurt tani për një të nesërme të shëndetshme,” motoja që duhet të ndjekim në Ditën Botërore të Sigurisë Ushqimore.

Siguria e ushqimit dhe të ushqyerit janë baza themelore për shëndet dhe mirëqënie për popullsinë e çdo vendi

👉Data 7 qershor përkon edhe me Ditën Botërore të Sigurisë Ushqimore, datë e cila synon të nxisë sa më shumë veprime për zbulimin, parandalimin dhe rreziqet që mund të na vijnë nga ushqimi.

👉Përmes Ditës Botërore të Sigurisë së Ushqimit, OBSH-ja synon të tërheq vëmendje për të pasur një kontribut më të madh në sigurinë ushqimore, shëndetin e njeriut, prosperitetin ekonomik, bujqësinë, aksesin në treg, turizimin dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

Tematika e këtij viti është 📣“Ushqimi i sigurt sot për një të nesërme të shëndetshme”, duke lënë të nënkuptuar se prodhimi dhe konsumimi i ushqimit të sigurt ka përfitime të menjëhershme dhe afatgjate për njerëzit, planetin dhe ekonominë.

👉Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara shpalli më 2018 që çdo 7 qershor do të ishte Dita Botërore e Sigurisë Ushqimore, duke marrë shkas përhapjen globale të sëmundjeve të transmetuara nga ushqimi , që prekin individë të të gjitha moshave, veçanërisht fëmijë nën 5 vjeç dhe persona që jetojnë në vende me të ardhura të ulëta.

👉Në vitin 2020, Asambleja Botërore e Shëndetësisë miratoi më tej një vendim mbi forcimin e përpjekjeve për sigurinë e ushqimit për të zvogëluar sëmundjet që vijnë nga ushqimi. Siguria e ushqimit është një përgjegjësi e përbashkët midis qeverive, prodhuesve dhe konsumatorëve. Të gjithë kanë një rol të rëndësishëm për sigurinë e ushqimit që të jetë i shëndetshëm dhe i sigurt .

👉Përmes Ditës Botërore të Sigurisë Ushqimore, OBSH-ja punon për të futur sigurinë e ushqimit në agjendën publike dhe për të zvogëluar shkallën e sëmundjeve që vijnë nga ushqimi .

🆘Siguria e ushqimit është punë që na takon të gjithëve.

SËMUNDJET ME ORIGJINË  NGA USHQIMET

Sëmundjet me origjinë nga ushqimet janë zakonisht me natyrë infektive ose toksike. Ato shkaktohen nga bakteret, viruset, kërpudhat, prionet, parazitët ose substancat kimike që hyjnë në organizëm nëpërmjet ushqimit ose ujit të ndotur. Këto sëmundje akute me origjinë nga ushqimet (shpesh quhen helmim ushqimor) shkaktohen rëndom nga ngrënia e ushqimit të kontaminuar nga bakteret, si psh. ngaSalmonella, Campylobacter, Clostridium perfringens, Staphylococcus aureus, Bacillus cereus oseEscherichia coli (E. coli), ose nga një virus, si psh. norovirus.

Nëpërmjet ushqimit përhapen më shumë se 200 sëmundje të shkatuara nga miroorganizma (baktere, viruse, kërpudha, prione, parazitë), substance kimike ose edhe agjentë fizikë. Simptomatologjia e këtyre sëmundjeve varjon nga simptoma akute dhe/ose kronike, dhe nga diarreja në kancer.

Në planin global, sëmundjet ne origjinë nga ushqimi vrasin çdo vit 2 milion njerëz, shumë prej të cilëve janë fëmijë. Në 2013, pati më shumë se 310.000 raste të sëmundjeve origjinë nga ushqimiet të raportuara vetëm në Bashkimin Evropian të cilat sollën 322 vdekje. Çdo vit në BE raportohen më shumë se 85.000 raste salmoneloze, me një kosto prej më shumë se 3 miliard euro.

Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural

Autoriteti Kombetar i Ushqimit

Instituti i Shëndetit Publik – Faqja zyrtare

Nga Daniela Burnazi

Vaji i palmës është vaji më i konsumuar në botë, por edhe më i kritikuari. Shumë studime na tregojnë se vaji i palmës është i rrezikshëm për shëndetin, rrezike këto që lidhen kryesisht me shëndetin e zemrës.

📌Por, çfarë është vaji i palmës?

Burimi kryesor i vajit të palmës është pema Elaeis guineensis, e cila gjendet më shumë në Afrikën Perëndimore dhe Jugperëndimore. Përdorimi i saj daton që prej më shumë se 5000 vitesh më parë.

Vitet e fundit, vaji i palmës është prodhuar në Azinë Juglindore, përfshirë Malajzinë dhe Indonezinë. Këto 2 vende aktualisht prodhojnë më shumë se 80% vaj palme që konsumohet në të gjithë botën.

Vaji i palmës është gjysmë i ngurtë në temperaturën e dhomës. Përmban më shumë se 50% yndyrna të ngopura që janë të rrezikshme për shëndetin sepse çojnë në rritjen e kolesterolit të keq në gjak dhe në probleme me shëndetin e zemrës.

📌Si përdoret vaji i palmës?

Vaji i palmës mund të gjendet në disa produkte të tilla si: djathë, gajlp, qumësht, gjalp kikiriku, drithra, biskota, çokollata proteinike, margarinë, snacks të paketuara etj.

Në emisionin “Top Storë në Top Channel” Prof. Dr. Ilirjan Malollari, ekspert ushqimi për lëndët kimike, tha se modifikimet më të shumta në Shqipëri mund të bëhen te qumështi, djathi e gjalpi, duke i modifikuar yndyrën shtazore me atë bimore. Pra, e thënë ndryshe, duke i përzierë me vaj palme.

Vaji i palmës është i njohur për koston e tij relativisht të ulët, përmban nivel të lartë yndyre dhe shërben për t’i zgjatur jetën produkteve të ndryshme ushqimore. Sëmundjet që vijnë nga vaji i palmës janë të ndryshme, që nga diabeti, e deri tek infarkti.

Por, edhe pse ekspertët ngrenë alarmin për përdorimin e vajit të palmës në produktet ushqimore, laboratori i vetëm shtetëror në vend, ISUV-i nuk e kryen këtë analizë.

“Thjesht dhe pastër mund të tregohet rasti i produkteve të qumështit, i produkteve të fermentuara, si kosi, djathi, gjalpi. Kohët e fundit ka pasur edhe modifikime të një pjese të yndyrës shtazore”, tha Prof. Dr. Ilirjan Malollari, ekspert ushqimi për lëndët kimike.

📌Përbërja e lëndëve ushqyese në një lugë gjelle vaj palme (rreth 14 gram)

Kalori: 114 gram

Yndyrna: 14 gram

Yndyrna të ngopura: 7 gram

Yndyrna të pangopura: 5 gram

Yndyrna  poli-të pangopura: 1.5 gram

Vitamina E: 11% e RDI

Të gjitha kaloritë e vajit të palmës vijnë nga yndyra. Ndarja e tij e acideve yndyrore është 50% e acideve yndyrore të ngopura, 40% acide yndyrore mono të pangopura dhe 10% acideve yndyrore të pangopura.

Lloji kryesor i yndyrnave të ngopura që gjendet në vajin e palmës është acidi palmitik, i cili ka 44% të kalorive të tij. Ai gjithashtu përmban sasi të larta të acidit oleik dhe sasi më të vogla të acidit linoleik dhe acidit stearik.

📌Rreziqet e mundshme shëndetësore që vijnë nga konsumimi i vajit të palmës

Edhe  pse shumë studime kanë treguar se vaji i palmës ka përfitime shëndetësore, të tjera studime kanë raportuar për rezultate të kundërta.

Sipas mjekëve dhe ekspertëve të ushqimit, vaji i palmës duke qënë se ka mbi 50% yndyrna të ngopura, ai ndikon në mënyrë të drejtpërdrejtë në rritjen e kolesterolit të keq në gjak, rrit rrezikun për sëmundjet kardiovaskulare, infrakt dhe diabet./Health Line, Majo Clinic, Top Channel

#InstitutiperZhvillimdheInisiativaQytetare #IZHIQ #MbrojtjaeteDrejtaveteKonsumatorit #MbrojtjaeKonsumatorit #vajiipalmes #shendet